In ‘How Emotions Are Made’ maakt de baanbrekende psycholoog en neurowetenschapper Lisa Feldman Barrett gebruik van de nieuwste wetenschappelijke inzichten om te laten zien dat onze ideeën over emoties dramatisch (zelfs gevaarlijk) verouderd zijn. Emoties zíjn niet universeel voorgeprogrammeerd in onze hersenen en lichamen; het zijn eerder psychologische ervaringen die ieder van ons construeert op basis van onze unieke persoonlijke geschiedenis, fysiologie en omgeving. Het herzien van ons concept van emoties is niet alleen een goede wetenschap, laat Barrett zien, het is essentieel voor ons welzijn en de gezondheid van de samenleving zelf.
Emoties zijn inschattingen die het brein maakt van een specifiek moment. Emoties zijn er niet bij geboorte, ze worden in de loop van ons leven geconstrueerd. Hoe werkt dit? Het brein is een patroonherkenningsmachine. Bij iedere gebeurtenis vraagt het brein zich af: ‘waar lijkt dit het meest op gezien mijn recente ervaringen?’ Het brein geeft betekenis middels deze ‘voorspellingen’. En zo werkt het ook met emoties.
Emoties die je meent waar te nemen zijn deels een reflectie van wat je zelf aan ervaringen hebt. De betekenis ligt in het verbinden aan de context.
De manier waarop je je eígen emoties waarneemt werkt net zo. Voorspellingen geven je de benodigde detailinformatie die je een richtlijn geven wat vervolgens te doen. De voorspellingen maken het verschil met basisgevoelens als oncomfortabel of kalm, of geagiteerd. Dat zijn de fysieke sensaties van het lichaam. De voorspelling die het brein doet geeft er uiteindelijke de echte betekenis aan. Emoties construeer je dus zelf. Je brein probeert een verklaring te geven voor de fysieke sensatie.
En dat betekent dat je dus ook de architect van je eigen ervaringen kunt zijn. En dat je verantwoordelijk bent voor je eigen ervaringen. Want de ervaringen van vandaag maken de breinvoorspellingen van morgen.
Een inspirerend voorbeeld: door studenten met faalangst aanleren om krachtige vastberadenheid in te zetten, geeft uiteindelijk betere testresultaten en leert het brein van de studenten andere voorspellingen maken.
